
މި ބައްޔަކީ ކޮންމެ އުމުރެއްގެ މީހަކަށްވެސް ޖެހިދާނެ ބައްޔެކެވެ. އަދި ބަލީގެ ކުރީކޮޅުގެ އަލާމާތްތައް ފާހަގަ ނުކުރެވިވެސް ހިނގައިދާނެ އެވެ. ނަމަވެވެސް މިފަދަ އަލާމާތްތައް ކުރިން ދެނެގަނެވިއްޖެނަމަ، ބައްޔަށް ފަރުވާކުރުމަށް ލިބޭ ފުރުސަތު ބޮޑުވެ، ދިރިއުޅުމުގެ އުންމީދު އިތުރުވާނެ އެވެ.
ގިނަ ބަޔަކު ކެންސަރުގެ ކުރީކޮޅުގެ އަލާމާތްތަކަށް ސަމާލުކަމެއް ނުދެ އެވެ. އެއީ ހަމައެކަނި ކުޑަ މައްސަލައެއް ނުވަތަ ވަގުތީ ކަމެއް ކަމަށް ހީކުރެވޭތީ އެވެ. ނަމަވެސް، ހަށިގަނޑުން ގިނަ ފަހަރަށް ކަމެއް ނުވާކަން އަންގައިދޭ އަލާމާތްތަކެއް ދައްކަ އެވެ. ތިރީގައި މިވަނީ ކެންސަރު ހަށިގަނޑުގައި އަށަގަންނަމުންދާ ކަމަށް ދެކެވިދާނެ ބައެއް އަލާމާތެވެ.
އެއްވެސް ސަބަބެއްނެތި ހަށިގަނޑުގެ ބަރުދަން ދަށްވުމަކީ ކެންސަރުގެ އެންމެ އާންމު އަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެއް އަލާމާތެވެ. ހާއްސަކޮށް، މަސައްކަތެއް ނުކޮށް ހަށިގަނޑުގެ ބަރުދަނުގެ 5 އިންސައްތައާއި 10 އިންސައްތައާ ދެމެދުގެ ބައިބަރުދަނެއް ދަށްވެއްޖެނަމަ އެވެ. މިއީ މައިދާ، ޕެންކްރިއާސް، ފުއްޕާމޭ ނުވަތަ ލޭގެ ކެންސަރުގެ އަލާމާތެއް ކަމަށް ވެދާނެ އެވެ. އަނެއް އަލާމާތަކީ، އަރާމުކުރުމުންވެސް ރަނގަޅުނުވާ ދިގުދެމިގެންދާ ވަރު ބައްޔެވެ. މިފަދަ ބޮޑު ވަރުބައްޔެއް ލޭގެ ކެންސަރު (ލިޔުކީމިއާ) އާއި ކުޑަ ގޮހޮރުގެ ނުވަތަ މައިދާގެ ކެންސަރުގައިވެސް ފެނިދާނެ އެވެ.
އެއްވެސް ސަބަބެއް ނެތި ހުންއައުން ނުވަތަ ދިލަހުން އައުމަކީ، ހާއްސަކޮށް ލިމްފޯމާ ނުވަތަ ލިޔުކީމިއާ ފަދަ ކެންސަރުގައި ފެންނަ އަލާމާތެކެވެ. އާދަޔާ ހިލާފަށް ލޭއައުން ނުވަތަ ދޫވުން – މިސާލަކަށް، ކުޑަކަމުދާތަކެތިން ނުވަތަ ބޮޑުކަމުދާތަކެތިން ލޭއައުން، ނުވަތަ އުރަމަތިން އާދަޔާ ހިލާފަށް ލޭއައުން – މިއީވެސް ސީރިއަސް ކަމެއް ކަމަށް ބަލަންޖެހޭނެ އެވެ. މިއީ ގޮހޮރު، މަސާނާ، ރަހިމް ނުވަތަ އުރަމަތީގެ ކެންސަރުގެ އަލާމާތެއް ކަމަށް ވެދާނެ އެވެ.
އާކޮށް ހަށިގަނޑުގައި ފުއްގަނޑު ނުވަތަ ހަރުވިފައިވާ ތަނެއް ފާހަގަވުން، ހާއްސަކޮށް އުރަމަތި، ކަރާއި ކިހިލިފަތްދޮށުގައި، މިއީ ސީރިއަސް ކަމެއް ކަމަށް ބަލައި، އިހުމާލުކޮށްލައިގެން ނުވާނެ އެވެ. ހަމައެގޮތަށް، ހަންގަނޑުގައި ހުންނަ ހަންގަނޑުގެ ބައިތަކަށް އަންނަ ބަދަލުތައް – މިސާލަކަށް، އާކޮށް އެއްޗެއް ނުކުތުން، ލޭއައުން ނުވަތަ ކަހައިލުން – މިއީ ހަންގަނޑުގެ ކެންސަރުގެ އަލާމާތެއް ކަމަށް ވެދާނެ އެވެ.
ދިގުދެމިގެންދާ ކެއްސުމެއް، ނުވަތަ ނޭވާލާން އުނދަގޫވުން، ހާއްސަކޮށް ހަފްތާތަކެއް ވަންދެން މިއަލާމާތްތައް ހުރުމާއި، ލޭ އެކުލެވޭ ކެއްސުމެއް ކަމުގައި ވާނަމަ، މިއީ ފުއްޕާމޭ ނުވަތަ ކަރުގެ ކެންސަރުގެ އަލާމާތެއް ކަމަށް ވެދާނެ އެވެ. ދިގުދެމިގެންދާ ހަޖަމުކުރުމުގެ މައްސަލަތައް، މިސާލަކަށް، ކެއުމަށްފަހު ވަރަށް އަވަހަށް މައިދާ ފުރިފައިވާ ކަމުގެ އިހުސާސްވުން ނުވަތަ ކާތަކެތި ދިރުވަން އުނދަގޫވުން މިއީވެސް މައިދާ، ކަރުނާލި ނުވަތަ އަންހެނުންގެ ނަސްލުގުނަންތަކުގެ ކެންސަރުގެ އަލާމާތެއް ކަމަށް ވެދާނެ އެވެ.
ބޮޑުކަމުދާ ނުވަތަ ކުޑަކަމުދާ އާދަތަކަށް ކުއްލިއަކަށް އަންނަ ބަދަލުތައް – މިސާލަކަށް، ބަނޑުހަރުވުން، ބޭރަށް ހިންގުން، ގަލަމެއްހެން ހިމަވެފައި ހުންނަ ބޮޑުކަމުދާތަކެތި ނުވަތަ ގިނައިން ކުޑަކަމުދާން ޖެހުމެވެ. މިއީ ގޮހޮރުގެ ނުވަތަ މަސާނާގެ ކެންސަރުގެ ކުރީކޮޅުގެ އަލާމާތެއް ކަމަށް ވެދާނެ އެވެ. އެންމެ ފަހުން، ދިގުދެމިގެންދާ ބޮލުގައި ރިހުން، ހަނދާން ނެތުން، އެނބުރުން ނުވަތަ ލޮލަށް އަންނަ ބަދަލުތައް މިއީ ސިކުނޑީގެ ކެންސަރުގެ އަލާމާތެއް ކަމަށް ވެދާނެ އެވެ.
ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލު ކުރުމާއި ދުފުމުގެ ނުރަނގަޅު އާދައަކީ ރާއްޖޭގައި ވަރަށް ބޮޑަށް އާންމުވެފައިވާ ދެ ކަމެވެ. މި ކަންކަމަށް ހުށަހެޅި، އާދަ އަށަގަންނަނީ ޅައުމުރުން ފަށައިގެންނެވެ. މި ދެ ކަމަކީ ވެސް ކެންސަރާއި އެ ނޫން ވެސް ގައިންގަޔަށް ނާރާ ނުރައްކާތެރި ބަލިތަކަށް ހުށަހެޅުމަށް މަގުފަހި ކުރުވާ ދެކަމެވެ.
ކޮންމެ އަލާމާތަކީ ކެންސަރެއް ކަމަށް ނުވިޔަސް، ދެ ހަފްތާއިން ހަތަރު ހަފްތާއަށް ދިގުދެމިގެންދާ އާދަޔާ ހިލާފު ކޮންމެ ބަދަލަކަށްވެސް ޑޮކްޓަރީ އެހީތެރިކަން ހޯދުން މުހިންމެވެ. ތިބާގެ ހަށިގަނޑަށް ސަމާލުކަންދީ، އަވަހަށް ފިޔަވަޅު އެޅުމަކީ ތިބާގެ ފުރާނަ ސަލާމަތްކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ.
ރާއްޖޭގައި ކެންސަރު ބަލި ކަންބޮޑުވާ މިންވަރަކަށް އިތުރުވަމުންދާއިރު، އެ ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހުންގެ ދަފުތަރަށް އަހަރެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި 200 މީހުން އިތުރުވެފައިވާ ކަމަށް ހެލްތް ޕްރޮޓެކްޝަން އޭޖެންސީ (އެޗްޕީއޭ)އިން މިފަހުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ.
މިދިޔަ އަހަރު ރާއްޖޭގައި ކެންސަރަށް ފަރުވާކުރާ 1،400އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ރިކޯޑު ކުރެވިފައިވާއިރު، މި އަހަރުގެ މިހާތަނަށް 1،600އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ކެންސަރަށް ފަރުވާ ކުރާ ކަމަށް ރިކޯޑުތަކުން ދައްކާަ އެވެ. އެހެން ކަމުން ކެންސަރަކީ ދުނިޔޭގެ ނިސްބަތުން ބަލިޖެހޭ މީހުންގިނަ އަދި ދިރިއުޅުމުގެ އާދަތަކުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގައި ވެސް ވަރަށް ބާރަށް ފެތުރޭ ނުރައްކާތެރި ބައްޔެކެވެ. ކިރިޔާވެސް އަލާމާތެއް ނުވަތަ ޝައްކެއް އުޅޭނަަމަ ޑޮކްޓަރެއްގެ އެހީ އަށް އެދޭށެވެ.